Parla Sürücü Kursu Otomobil Direksiyon Sınavı
KAVRAMA Debriyajı Nasıl Çalışır
Motor çalışır durumdayken, hareket vites kutusuna iletilir. Eğer, vites atılmışsa tekerleklere bilgi verilmiştir ve araç hareket eder. Bir motorlu taşıt, durma halindeyken belirli hıza ulaşması çok zordur. Bu tarz bir zorlama taşıtta kuvvetli sarsıntı ve gürültüye neden olur. Yavaştan yüksek hıza veya yüksek hızdan yavaşlamaya geçişte eğer debriyaj olmazsa aracın belirli parçaları zarar görür. Kavrama sayesinde hareket, viteslere oradan tekerleklere iletilir ve motorlu taşıt sorunsuz bir şekilde hareket eder.
Kavrama, vites kutusu ile volan arasında bulunur. Baskı, Balata ve Bilye parçalarından oluşur. Motorun hareketini vites kutusuna ileten kavramayı araçlarda kullanmak için debriyaja tam basın ” Debriyaj pedalı tam basılırken baskı üzerindeki yayları ittirir bu ise balatanın volan ve baskı yüzeyi arasında boşta dönmesine olanak verir. Debriyaj pedalı basılmamış konumdayken baskının üzerindeki yaylar ile volan ve baskı üzerindeki sürtünme yüzeyleri arasında sıkışmış konumdadır. ” ve debriyaja tam basılı durumdayken ilk hareket için aracı 1. Vitese alın, debriyajdaki ayağınızı yavaşça çekin aracı kavrama noktasında tutun ve aracın hareket etmeye başladığını göreceksiniz. Bu işlemler ile önce baskıyı balatadan ayırdınız, gaz verdiğinizde baskı ve balatayı birbirine bağlamış olursunuz ve araç rahat hareket eder. Araç rahat hareket ettiği andan itibaren debriyajdan ayağınızı yavaş yavaş tamamen çekiniz.
Ayağınızı gazdan tam çektiğinizde ve debriyaja tekrar tam basarak araç bir süre sonra yavaşlayıp duracaktır.
Özetle debriyaj yani kavrama, vites ile motorun koordinasyonunu sağlayarak, arabanın hızlanmasını veya yavaşlamasını sorunsuz bir şekilde halleder. Araç sarsıntısız ve parçaları zorlanmadan bu işi yapar. Üstelik araç içinde motor ile güç arasındaki bağlantıyı keserek aracın durur hale geçmesi debriyaj sayesinde olmaktadır.
Direksiyon İşlem Basamakları
Araca Binilmeden Önce;
Sürücü hâkimiyetini engelleyen, hareketleri kısıtlayan giysiler yerine; rahat giysiler seçilmeli. Ayakkabılar pedal hâkimiyetini olumsuz etkileyecek şekilde yüksek topuklu ve çok kalın tabanlı olmamalı; terlik veya yalın ayakla araç kullanılmamalıdır. Aracın çevresinde bir tur dönülerek lastikler ve araca yakın duran nesneler kontrol edilmedir.
Araca Binilmesi;
Araca binerken kapının sol elle açılması bize arkadan gelen trafiği kontrol etme imkânı verir. Aracın içine girerken sağ ayakla fren pedalına basarak oturma alışkanlığı bizden önce aracı kullanmış kişinin vitesi boşta bırakmış veya el frenini çekmemiş olduğu durumlarda emniyeti sağlar.
Koltuğun Ayarlanması;
Pedallara rahat basacak şekilde ve vites değiştirirken sırtın yaslandığı yerden hareket etmeyeceği şekilde yapılmalıdır. Direksiyon her iki elle araca rahat manevra yaptırabilecek dirsek açısıyla ( dar, dik ya da çok geniş açı olmamasına dikkat ederek ) tutulabilmelidir. Koltuk rahat bir oturuşa göre ayarlanmalıdır.
Aynaların Ayarlanması;
Önce içteki ayna arka camı ortalayacak, sonra dıştaki aynalar ana kapı kolunu da görecek şekilde ayarlanmalıdır.
Emniyet kemeri takılır.
Motoru Çalıştırma ve Aracı Harekete Geçirme;
Debriyaj pedalına sonuna kadar basılarak vites boşa alınır.
Gaz pedalına basılarak marş yapılır. Marş yapma süresi en çok 10-15 saniyedir. Motor çalışır çalışmaz kontak anahtarı serbest bırakılır.
Aynalardan ve baş geriye çevrilerek sol omuz üzerinden arkadan gelen trafik kontrol edilir. Trafiğin uygun olduğu görüldükten sonra sol sinyal yakılır.
Debriyaj pedalına basılarak vitese takılır, el freni indirilir.
Bir miktar gaz verilirken, sol ayak yavaş yavaş debriyaj pedalından kaldırılmaya başlanır.
Motor sesi değişip araç harekete başladığında, debriyaj pedalı üzerindeki ayak araç 1 metre gidinceye kadar sabit tutulur. Daha sonra yavaşça çekilir. Hareket halindeyken ayağın debriyaj pedalı üzerinde tutulmaması gerekir.
Vites değiştirileceği zaman, öncelikle değiştirilecek vites için uygun motor devrinin oluşması sağlanır.
Ayak gaz pedalından çekilir ve debriyaj pedalına sonuna kadar basılarak vites değiştirilir, Vites değiştirilirken direksiyon hâkimiyetine dikkat edilmeli, bakış yoldan ayrılmamalıdır.
Aracı Durdurma;
Duruş için uygun yer seçilir. Arkadan gelen trafik aynalardan ( hem iç, hem de dıştaki aynalardan ) kontrol edilir. Sağa sinyal verilir. Ayak gaz pedalından çekilir. Fren pedalına basılarak hız azaltılır. Hız, yol ve trafik durumuna göre vites küçültülerek azaltılabilir.
Aracın o anda bulunduğu vites dikkate alınarak, motor ( stop etmeden ) uygun tur devire düştüğünde fren pedalıyla birlikte debriyaj pedalına da basılarak araç durdurulur. Araç durduğunda ilk olarak vites boşa alınır. Eğer uzun süreli duraklama olacaksa el freni çekilir, “park edecekse” kontak kapatılır. Uygun vitese takılır. ( Düz ve çıkış eğimli yollarda 1. vitese, iniş eğimli yollarda geri vitese takılır. ) Araç terk edilecekse camlar kapatılır, kapılar kilitlenir, araçtan çıkmak için kapılar açılmadan önce aynalardan arkadan gelen trafik kontrol edilir, içerden kapının sağ elle açılması yandaki trafiği doğal olarak görmemizi sağlar.